Tranh chấp đất đai là gì?
Tranh chấp đất đai là một trong các loại tranh chấp phức tạp, phổ biến bởi tranh chấp này xâm phạm trực tiếp đến quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất. Căn cứ tại khoản 24 Điều 3 Luật đất đai 2013, tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai.
Tranh chấp đất đai được thể hiện dưới nhiều dạng khác nhau như:
- Tranh chấp về quyền sử dụng đất
- Tranh chấp về quyền, nghĩa vụ phát sinh trong quá trình sử dụng đất
- Tranh chấp quyền sử dụng đất khi ly hôn
- Tranh chấp quyền sử dụng đất khi thừa kế.
Tranh chấp đất đai có bắt buộc hòa giải không?
Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở. Theo quy định tại khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP, đối với tranh chấp ai là người có quyền sử dụng đất mà chưa được hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã, phường, thị trấn nơi có đất thì được xác định là chưa có đủ điều kiện khởi kiện.
Đối với tranh chấp khác có liên quan đến quyền sử dụng đất như: tranh chấp về giao dịch liên quan đến quyền sử dụng đất, tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất, chia tài sản chung của vợ chồng là quyền sử dụng đất,... thì thủ tục hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp không phải là điều kiện khởi kiện vụ án.
Như vậy, nếu tranh chấp đất đai thuộc dạng tranh chấp ai là người có quyền quyền sử dụng đất thì hòa giải là thủ tục bắt buộc, còn các loại tranh chấp khác thì không bắt buộc phải trải qua thủ tục hòa giải.
Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân dân cấp xã
Được quy định cụ thể tại Điều 88 Nghị định 43/2014/NĐ-CP hệ thống thành các bước như sau:
Bước 1: Nộp đơn
Một trong các bên tranh chấp nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân dân cấp xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp.
Bước 2: Tiếp nhận và xử lý đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai
Sau khi nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai, Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thẩm tra, xác minh tìm hiểu nguyên nhân phát sinh tranh chấp, thu thập giấy tờ, tài liệu có liên quan do các bên cung cấp về nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất và hiện trạng sử dụng đất.
Để thực hiện hòa giải, ủy ban nhân dân cấp xã phải thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai, gồm: Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân là Chủ tịch Hội đồng; đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã, phường, thị trấn; tổ trưởng tổ dân phố đối với khu vực đô thị; trưởng thôn, ấp đối với khu vực nông thôn; đại diện của một số hộ dân sinh sống lâu đời tại xã, phường, thị trấn biết rõ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đối với thửa đất đó; cán bộ địa chính, cán bộ tư pháp xã, phường, thị trấn.
Bước 3: Mở cuộc họp hòa giải
Ủy ban nhân dân cấp xã phải thực hiện thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai trong thời hạn không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai.
Việc tổ chức cuộc họp hòa giải có sự tham gia của các bên tranh chấp, thành viên Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Việc hòa giải chỉ được tiến hành khi các bên tranh chấp đều có mặt. Trong trường hợp một trong các bên tranh chấp vắng mặt đến lần thứ hai thì được coi là việc hòa giải không thành.
Kết quả hòa giải tranh chấp đất đai phải được lập thành biên bản, có chữ ký của Chủ tịch Hội đồng, các bên tranh chấp có mặt tại buổi hòa giải, các thành viên tham gia hòa giải và phải đóng dấu của Ủy ban nhân dân cấp xã; đồng thời phải được gửi ngay cho các bên tranh chấp và lưu tại Ủy ban nhân dân cấp xã.
Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà các bên tranh chấp có ý kiến bằng văn bản khác với nội dung đã thống nhất trong biên bản hòa giải thành thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức lại cuộc họp Hội đồng hòa giải để xem xét giải quyết đối với ý kiến bổ sung và phải lập biên bản hòa giải thành hoặc không thành.
Trường hợp hòa giải thành mà có thay đổi hiện trạng về ranh giới sử dụng đất, chủ sử dụng đất thì Ủy ban nhân dân cấp xã gửi biên bản hòa giải thành đến Phòng Tài nguyên và Môi trường đối với trường hợp tranh chấp đất đai giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau; gửi đến Sở Tài nguyên và Môi trường đối với các trường hợp khác.
Trường hợp hòa giải không thành hoặc sau khi hòa giải thành mà có ít nhất một trong các bên thay đổi ý kiến về kết quả hòa giải thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản hòa giải không thành và hướng dẫn các bên tranh chấp gửi đơn đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp tiếp theo.
Trên đây là một số thông tin về thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai mà Công ty Luật TNHH Nhung và Cộng sự chia sẻ tới Quý bạn đọc. Nếu bạn còn thắc mắc về vấn đề trên hay đang gặp khó khăn về bất kỳ lĩnh vực pháp lý nào, hãy liên hệ ngay với chúng tôi theo thông tin dưới đây để được tư vấn và giải đáp thắc mắc về pháp lý một cách nhanh chóng và chính xác nhất.
 |
Hotline: 0908 823 850 Fanpage: Công ty Luật TNHH Nhung & Cộng sự Email: luatsuthachhuynhnhung@gmail.com |
